Ιστορία μιας καθωσπρέπει οικογένειας – Ρόζα Βεντρέλλα

Βρισκόμαστε στο Μπάρι της Ιταλίας τη δεκαετία του ’80, όπου ένα νέο κορίτσι, η Μαρία Ντε Σάντις ή Κακορίζικη, όπως τη φωνάζουν, προσπαθεί να βρει τον χώρο του μέσα στα όρια της «καθωσπρέπει» οικογένειάς της. Πίσω από την πόρτα του σπιτιού η οικογένειά της μόνο καθωσπρέπει χαρακτηριστικά δεν έχει… Ο πατέρας της έχει βίαιες εξάρσεις, ενώ ο ένας αδερφός της Μαρίας εμπλέκεται με εγκλήματα και μικρο-παρανομίες.

«Η ιστορία μιας καθωσπρέπει οικογένειας» περιγράφει τον αγώνα ενός κοριτσιού να ξεφύγει από μια μοίρα που μοιάζει προδιαγεγραμμένη. Η Μαρία είναι πεισματάρα και τρυφερή. Ζωηρή και ήσυχη ταυτόχρονα. Παγιδευμένη στην ταυτότητα της Κακορίζικης, αλλά αποφασισμένη να αλλάξει τη μοίρα της με εφόδια το διάβασμα και τη φιλία της με τον γιο του Χοντρόπετσου, τον Μικέλε. Μέσω της σχέσης της με τον Μικέλε η Μαρία ωριμάζει, έρχεται σε σύγκρουση με κοινωνικές νόρμες, πληγώνεται, νευριάζει και συγχωρεί… Με άλλα λόγια ενηλικιώνεται και βρίσκει τρόπο να χωρέσει σε καταστάσεις που δεν την χωρούν.  

Στο ταξίδι της Μαρίας προς την ενηλικίωση ο αναγνώστης ταξιδεύει παράλληλα στα χώρια της νότιας Ιταλίας την περίοδο του ’50, στα οποία συναντώνται μάγισσες, ξόρκια και άνθρωποι που «πρέπει» να εξιλεωθούν για τις επιλογές τους. Θα έλεγε κανείς ότι –με τις απαραίτητες αναλογίες- η ιστορία και το πλαίσιο γύρω στο οποίο διαδραματίζεται θα ταίριαζε γάντι σε ένα ελληνικό χωριό την ίδια περίοδο. Αυτό, άλλωστε, που κρατά ο αναγνώστης από την ανάγνωση του βιβλίου είναι η παρουσίαση μιας ανθρώπινης και ρεαλιστικής ιστορίας με στοιχεία και καταστάσεις που μπορεί κανείς να ταυτιστεί.

Αρκετοί κριτικοί λογοτεχνίας παρομοίασαν τη συγγραφέα του βιβλίου, Ρόζα Βεντρέλλα με την Έλενα Φεράντε και όχι αδίκως, καθώς οι ιστορίες τους ξετυλίγονται με αφετηρία την πορεία ενηλικίωσης μιας νεαρής κοπέλας, μια πορεία που δεν είναι στρωμένη με ροδοπέταλα, αλλά με ματαιώσεις, δάκρυα, πόνο και συγκρούσεις. Οι ηρωίδες των βιβλίων τους «αποσυρναμολογούνται» ψυχικά, γίνονται κομμάτια και πιο δυνατές βαδίζουν στον δρόμο των «μεγάλων». Στην ελληνική πραγματικότητα κοινό σημείο τους, δε, είναι η μετάφραση των βιβλίων από την ίδια μεταφράστρια, τη Δήμητρα Δότση.

Πληροφορίες: Ιστορία μιας καθωσπρέπει οικογένειας – Ρόζα Βεντρέλλα, μετάφραση Δήμητρα Δότση, εκδόσεις Πατάκη, χρονολογία έκδοσης Ιούνιος 2021