Τα τελευταία δύο χρόνια νιώθω πως οι καλύτερες και μεγαλύτερες στιγμές συνειδητοποίησης μου, συνέβησαν μπροστά από την οθόνη ενός υπολογιστή. Δεν θα έλεγα πως είναι ιδιαίτερα κινηματογραφικές αυτές οι επαγρυπνήσεις μου, δεν κρατώ κολονάτο ποτήρι με λευκό κρασί και δεν φορώ κασμιρένιες ζακέτες για να χουχουλιάσω μέσα στο σπίτι. Ωστόσο, συμβαίνουν.
Εκεί που δεν το περιμένω, στις 12:30 το βράδυ περιδιαβαίνω το διαδίκτυο με σπασμωδικές κινήσεις, αναζητήσεις και ανακαλύψεις. Κάπως έτσι συνειδητοποίησα για πρώτη φορά, πως θέλω να πάρω διαζύγιο από έναν φαινομενικά τέλειο γάμο και πως απεχθάνομαι να μαγειρεύω κοκκινιστά. Μια τέτοια ανακάλυψη ήταν και ο Τζέφρυ Ευγενίδης ο συγγραφέας που κατέκλυσε το φετινό μου καλοκαίρι.
Κάποτε, παρακολουθούσα με πάθος όλες τις ταινίες της Σοφία Κόπολα, καθώς η αισθητική τους μιλούσε στην εφηβική ψυχή μου. Το «αυτόχειρες παρθένοι» θυμάμαι με είχε συγκλονίσει ως τα τρίσβαθα της ύπαρξης μου και πίστεψα για λίγο πως αν ήμουν ξανθιά και αυτοκτονική θα μπορούσα να Μεταμορφωθώ σε αιθέριο πλάσμα που θα μάγευε άπαντες γύρω του. Υπήρξα προφανώς ανόητη και από τότε έχουν περάσει πολλά χρόνια.
Μέχρι ένα βράδυ του Ιουνίου, που στο ατελείωτο νυχτερινό μου scrollάρισμα έπεσα πάνω στο Middlesex του Ευγενίδη και την βιογραφία του συγγραφέα. Συνειδητοποίησα πως η ταινία της Κόπολα βασίστηκε σε βιβλίο που έγραψε εκείνος και αυτό ήταν αρκετό για να μου τραβήξει το ενδιαφέρον και να ξεκινήσω την ανάγνωση. Παρότι δεν μεταμορφώθηκα σε αιθέρια αλλά σε πομπώδη και βαθιά προσκολλημένη στην γη ύπαρξη, κάτι μέσα μου σκίρτησε και θυμήθηκε την νεανική έξαψη που είχα νιώσει με την ταινία γι’ αυτό και πίστεψα ακράδαντα πως θα αγαπήσω τις ιστορίες του Ευγενίδη.
Το Middlesex βράβευσε τον συγγραφέα με Πούλιτζερ και όχι άδικα. Πρόκειται για βιβλίο με εύρος κοντά ενός αιώνα και καλύπτει αποστάσεις τεράστιες για να αφηγηθεί ζωές όμοιες μα και εντελώς ετερόκλητες μεταξύ τους. Καθισμένη στην πολυθρόνα του σαλονιού μου, διάβασα για την μικρασιατική καταστροφή αλλά και την παρακμή του Ντιτρόιτ, κρατώντας το ίδιο βιβλίο στα χέρια μου.
Στέγνωσε η καρδιά μου διαβάζοντας την πορεία μιας οικογένειας που θα μπορούσε να είναι απολύτως όμοια με χιλιάδες άλλες, αν η αιμομιξία δεν ήταν μέρος της ιστορίας της. Ακούγεται γκροτέσκ, όμως ο Ευγενίδης έχει ένα μαγικό χάρισμα να εξανθρωπίζει συγκυρίες και καταστάσεις. Να σε βάζει στη θέση των ηρώων του και νιώθεις την απόγνωση τους, κατανοείς τις αποφάσεις τους χωρίς δεύτερη σκέψη και ερωτηματικά. Δεν ξέρω αν φταίει η ελληνική καταγωγή του όμως ο Ευγενίδης γνωρίζει καλά τον πόνο και την κληρονομιά του από γενιά σε γενιά. Γνωρίζει και γράφει για το τραύμα που δεν επουλώνεται αλλά μετουσιώνεται σε ιστορίες που θα φροντίσουν με τη σειρά τους οι επόμενες γενιές να νιώσουν την αγωνία και την ηθική ευθύνη του να μην ξεχάσουν.
Από τον πόνο την καταστροφή και τον θάνατο ο συγγραφέας περνάει στην αγωνία του καινούργιου, του άγνωστου, της ελπίδας, του έρωτα. Μιλάει για έθιμα και παραδόσεις πλέκοντας ιστορίες που παρότι παράδοξες και ενδιαφέρουσες, μοιάζουνε οικείες και κοντινές. Μέσα από την ανάγνωση του βιβλίου διαβάζουμε για την ιστορία της Καλλιόπης, που συνειδητοποίησε πως ανήκει στο ενδιάμεσο φύλο στην εφηβεία της, στις απαρχές της σεξουαλικής της αφύπνισης.
Διαβάζουμε για τον έρωτα της και τη ζωή της μέσα σε μια οικογένεια γεμάτη κλασικές φιγούρες προστασίας, που αγαπούν χωρίς να κατανοούν ακριβώς τι είναι αυτό το οποίο συμβαίνει με εκείνη. Η ηρωίδα και αφηγήτρια του βιβλίου επέλεξε στα 15 να αλλάξει τη ζωή της και προχωρά με τη σειρά της σε μια σειρά από περιπέτειες που σίγουρα δεν περιμένει κανείς να διαβάσει στην αρχή του βιβλίου. Μεγάλο ανάγνωσμα αλλά καθόλου κοπιαστικό για αναγνώστες που αγαπούν να χάνονται σε ιστορίες που τραβούν την πορεία τους οργανικά. Με μοιραίες ανατροπές αλλά όχι κινηματογραφικών διαστάσεων. Ακριβώς όπως συμβαίνει στη ζωή.
Πληροφορίες: Middlesex, Συγγραφέας Τζέφρυ Ευγενίδης, μετάφραση Άννα Παπασταύρου, εκδόσεις Πατάκη, χρονολογία έκδοσης Ιούλιος 2014
Αφήστε μια απάντηση