Μια εμφατικά τοποθετημένη στην ιδεολογία του κομμουνισμού οικογένεια μπαίνει στο μικροσκόπιο του γιου (Καρλ Άντερχολντ), ο οποίος αναλαμβάνει χρέη χρονικογράφου και πρωταγωνιστή του βιβλίου ταυτόχρονα. Οι σχέσεις γονιών – παιδιών, ένα κατεξοχήν φροϋδικό θέμα, διαπερνά την ιστορία του βιβλίου «Οι κόκκινοι», όπου οι πολιτικές παρεμβάσεις του πατέρα λειτουργούν άλλοτε ασφυκτικά και άλλοτε παρουσιάζονται υπό το πρίσμα μιας νοσταλγίας γι’ αυτά που έγιναν και για εκείνα που θα μπορούσαν να γίνουν.
Όλα ξεκινούν, όταν ο πρωταγωνιστής μας αδειάζει το σπίτι, μετά το θάνατο του πατέρα του. Εκεί θα «παρελάσουν» πορτρέτα του Μαρξ και του Λένιν, φύλλα της L’Humanite, αλλά και ένα τετράδιο, του οποίου η ανάγνωση ανοίγει το συρτάρι των αναμνήσεων. Και τι είναι αυτό που θυμάται ο πρωταγωνιστής;
Μια πατρική φιγούρα να λειτουργεί πολλές φορές βασανιστικά πάνω από τον Καρλ, ο οποίος από μικρή ηλικία καλείται να συνεχίσει την πορεία του πατέρα του και να δώσει υπόσταση στις προσδοκίες του. Γεννημένος σε μια εποχή που η πολιτική έπαιζε σημαντικό ρόλο, όχι μόνο στην κεντρική πολιτική σκηνή, αλλά και στις ζωές των ανθρώπων, ο Καρλ καθώς ξεφυλλίζει το τετράδιο φέρνει τον αναγνώστη μπροστά στην ιστορία της σύγχρονης Γαλλίας, ιδωμένη από τις προσδοκίες όχι μόνο του πατέρα του, αλλά και μιας ολόκληρης γενιάς. Σε πολλά σημεία, ο πρωταγωνιστής παρουσιάζει τον κομμουνιστή πατέρα του ολίγον γραφικό.
Σε κάποια άλλα σημεία, ειδικά πλησιάζοντας προς το τέλος του βιβλίου, φαίνεται να ξεπροβάλλει μια συναίνεση, ενδεχομένως και μια αμυδρά νοσταλγία για τις καλές στιγμές της «διαφορετικής» αυτής οικογένειας, που γαλουχήθηκε με το όραμα του κομμουνισμού.
Αν και η πολιτική διαδραματίζει από την αρχή μέχρι το τέλος του βιβλίου σημαντικό ρόλο (από τα πιο σημαντικά ιστορικά γεγονότα, μέχρι τα απλά και καθημερινά που είναι εμποτισμένα με πολιτική κουλτούρα), εντούτοις το θέμα του βιβλίου δίνεται υπό το πρίσμα ενός ενήλικα, που μπαίνει στα παπούτσια του παιδικού του εαυτού και επί της ουσίας «καταγγέλει» τον πατέρα του. Τον «καταγγέλει» γιατί έπινε, τον καταγγέλει για την κακοποιητική σχέση του με τη μητέρα και σύζυγό του, αλλά κυρίως τον καταγγέλει για τη διαρκή απόρριψή του. Ο πατέρας του Καρλ είχε φτιάξει την εικόνα του τέλειου, κατά τα πρότυπά του, γιου, αλλά εκείνος δεν μπορεί να εκπληρώσει τις επιθυμίες του. Κάπως έτσι, το βιβλίο αν και φέρνει σε πολιτικό ανάγνωσμα, τελικώς είναι ένα βιβλίο που βάζει στο μικροσκόπιο τον ψυχισμό ενός παιδιού (και του ενήλικου εαυτού του).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Στερέωμα σε μετάφραση Κώστα Κατσουλάρη, έχει το πώς βλέπει και βιώνει ο Καρλ την ενασχόλησή του με την πολιτική. Άλλοτε θέλει να απαλλαγεί μια για πάντα από αυτήν, άλλοτε όχι. «”Δεν γιατρεύεσαι ποτέ από τον κομμουνισμό”. Η φράση του Νιζάν συνεχίζει να με στοιχειώνει», αναφέρεται στο βιβλίο αποτυπώνοντας μια γλυκόπικρη παραδοχή του ήρωα. Και συνεχίζει: «Καμιά φορά πείθομαι ότι δεν μου έχει μείνει κανένα κατάλοιπο. Έχω πάψει να ψηφίζω, αδιαφορώ τελείως. Η ειρωνεία μού δίνει τη βολική ψευδαίσθηση ότι καταφέρνω να απαλλαχθώ από το παρελθόν μου».
Ενδεχομένως, ο πρωταγωνιστής να είχε παράπονα από τον πατέρα του και χωρίς την πίεση που του ασκούσε γύρω από την πολιτική ενασχόληση: Κάνοντας, άλλωστε, flashback στο παρελθόν δίνονται στοιχεία για την μποέμ ζωή ηθοποιού, που έκανε αυτός και για τις κακοποιητικές πράξεις του απέναντι στη μητέρα του. Όμως, η παραδοχή ότι δεν υπάρχει θεραπεία από τον κομμουνισμό, άπαξ και καταπιαστείς με αυτόν, δείχνει το μέγεθος και τη σημασία της πολιτικής γύρω από την οικογένεια Άντερχολντ.
Πληροφορίες: Κόκκινοι (Rouge) – Καρλ Άντερχολντ. Μετάφραση: Κώστας Κατσουλάρης. Εκδόσεις Στερέωμα. Χρονολογία έκδοσης: Δεκέμβριος 2016.
Αφήστε μια απάντηση