Όταν αναφερόμαστε στη ρωσική κλασική πεζογραφία συνήθως φέρνουμε στο νου μας τον Γκόγκολ, τον Ντοστογιέφσκι, τον Τουργκένιεφ ή τον Τολστόι. Ο Μιχαήλ Σαλτίκωφ-Στσεντρίν (1826-1889) σήμερα ίσως να μην είναι γνωστός σε πολλούς, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν ανήκει στη χορεία των σπουδαίων ρώσων συγγραφέων του XIX αιώνα∙ μια απλή ματιά στην «Ιστορία της Ρωσικής Λογοτεχνίας» του D. S. Mirsky επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές.
Ο Σαλτίκωφ-Στσεντρίν διακρίθηκε για τους «σατιρόμυθους» που έγραψε στους οποίους η κριτική του στο σαπισμένο κοινωνικό καθεστώς της τσαρικής Ρωσίας εντυπωσιάζει με την οξυδέρκεια και τη φαντασία της. Όμως εκτός από τις υπέροχες «παραβολές» του, έγραψε και ένα μεγάλο μυθιστόρημα, ένα πίνακα της ρωσικής αγροτικής κοινωνίας της εποχής του.
Μέσα από την εξιστόρηση της ζωής μιας οικογένειας, των Γκολοβλιόφ, καταφέρνει να μας μεταφέρει την αθλιότητα, την απληστία, την εξαχρείωση που κυριαρχούσε στη ρωσική επαρχία. Και κυρίως το κεντρικό πρόσωπο του μυθιστορήματος, ο Γιουντούσκα Γκολοβλιόφ, η «βδέλλα», είναι ένα πρόσωπο που θα εντυπωθεί στον αναγνώστη όπως οι ήρωες του Ντοστογιέφσκι.
Το μυθιστόρημα του Σαλτίκωφ-Στσεντρίν, όπως και ο «Ομπλόμοφ» του Γκοντζάροφ, εμπεριέχει την ουσία της ρωσικής κλασικής πεζογραφίας. Στέκεται ισάξια δίπλα στα έργα των μεγάλων συγγραφέων της ίδιας εποχής και προσφέρει την αισθητική απόλαυση διεγείροντας παράλληλα τον κοινωνικό προβληματισμό. Διαβάζοντάς το ο αναγνώστης θα γνωρίσει και θα αγαπήσει ένα σπουδαίο συγγραφέα της χρυσής εποχής της ρωσικής πεζογραφίας.
Πληροφορίες: Οικογένεια Γκολοβλιόφ – Μιχαήλ Σαλτίκωφ-Στσεντρίν, μτφ.: Όλγα Στράντζαλη, εκδόσεις Εξάντας, χρονολογία έκδοσης 1980.
Αφήστε μια απάντηση