«Γνωρίζεις κάποιον, που και μ’ αυτόν θα μπορούσατε να ζήσετε λίγο – πολύ ευτυχισμένοι, όταν κατεβαίνεις από το λεωφορείο. Ο ένας χαμογελάει δοκιμαστικά, ο άλλος το ανταποδίδει, όμως είναι αργά. Παντού υπάρχουν άνθρωποι που θα μπορούσαν να βρουν το άλλο τους μισό, όμως δεν το κάνουν. Αν όλοι αυτοί που μπορούσαν άπλωναν το χέρι ο ένας στον άλλο, οι λιγότεροι γάμοι θα κρατούσαν πάνω από μια μέρα, μια βδομάδα ή κάτι μήνες, ίσως κάνα-δυο χρόνια για όσους ήταν απελπιστικά ευτυχισμένοι μαζί. Έπειτα η ευτυχία έχει, θαρρείς, πάντα ένα στοιχείο απελπισίας, το να παραδοθείς ολότελα σε κάποιον άλλο».
«Η ιστορία ενός γάμου» είναι ένα βιβλίο που βάζει τον έρωτα στο μικροσκόπιο και η πραγματικότητα «γρατζουνά» με τα νύχια της την εξιδανικευμένη εκδοχή του. Ένας γάμος, αυτός της Τίμι και του Γιον ξεκινά με όλους τους καλούς οιωνούς, αλλά η κατάληξή του δεν είναι η προσδοκώμενη, ούτε η κοινή πορεία στρωμένη με ανθούς και ευτυχή γεγονότα.
Το ζευγάρι θα χωρίσει. Ο γάμος θα τελειώνει και αυτό είναι γνωστό από τις πρώτες γραμμές. Ο Τίμι βασανίζει το μυαλό του προσπαθώντας να θυμηθεί πώς έφτασαν στο τέλος. Και κάπως έτσι ξεκινά η ιστορία ενός γάμου, με γλυκόπικρη γεύση αφού εξ αρχής είναι γνωστό ότι έχει ηττηθεί. Ο Τίμι και η Γιον έκαναν προσπάθειες για να είναι μαζί. Δούλεψαν τη σχέση τους, συνάντησαν εμπόδια, έκαναν συμβιβασμούς, αλλά δεν κατέληξαν μαζί.
Ο Τίμι ως πρωτοπρόσωπος αφηγητής προσπαθεί να κατανοήσει τη γυναίκα του. Τι άλλαξε σ’ αυτήν; Οι οιωνοί της σχέσης τους δεν προεξοφλούσαν το τέλος, αντιθέτως η οικειότητα μεταξύ τους στη διάρκεια του κοινού βίου έδειχνε αντίστροφη πορεία. Κάποιες στιγμές παραληρεί, αμφισβητεί τον εαυτό του («Και πάλι όμως εγώ ήρθα στο σπίτι και είπα “πρέπει να μιλήσουμε” με μια φωνή που προμήνυε καταστροφή και θάνατο. Άραγε έτσι το έκανα;) και προσπαθεί να ξετυλίξει το κουβάρι του κοινού τους βίου κάνοντας μπρος – πίσω στις στιγμές τους.
Ερωτεύτηκαν, αγαπήθηκαν, επέλεξαν να ζήσουν στο πλαίσιο ενός αντισυμβατικού και «ανοιχτού» γάμου, έχτισαν τη σχέση τους σε με παραδοσιακά στερεότυπα (ο Γιον στο σπίτι και η Τίμι μια επιτυχημένη καριερίστα), αλλά αυτό δεν αρκούσε. Αυτό το ξαφνικό που τους ένωσε, χρόνια μετά θα τους ξαφνιάσει. Και κάθε σελίδα του βιβλίου λειτουργεί ως ένα είδος ψυχανάλυσης του πρωταγωνιστή. Τι έφταιξε; Αυτό προσπαθεί να μάθει ο Γιον.
Αυτό που θίγει ο Geir Gulliksen στο βιβλίο του, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός, δεν είναι μόνο οι ανθρώπινες σχέσεις και οι εξουσίες που δημιουργούνται μέσα σε αυτές. Ο σκανδιναβός συγγραφέας βάζει ερωτήματα γύρω από το σύγχρονο και το «μοντέρνο», σκανδιναβικό πρότυπο των γάμων. Τελικώς είμαστε τόσο ανεκτικοί με τον άλλο όσο θέλουμε; Ο Γιον το επιχειρεί, όταν κάποιος άλλος άντρας μπαίνει στη ζωή της γυναίκας του, αλλά μάταια. Κάνει πίσω («Ζούσα λες και η ζωή μου διαδραματιζόταν μπροστά στο πρόσωπό της, είπα κάποτε»), αλλά δεν τα καταφέρνει να ζει με τις προβολές του εαυτού του.
Το βιβλίο αυτό καταπιάνεται με ένα θέμα που μοιάζει κοινότυπο και που έχει εξαντληθεί στην παγκόσμια λογοτεχνία, αυτό του γάμου και των σχέσεων. Ωστόσο, ο Gulliksen το προσεγγίζει με έναν τρόπο που δεν είναι σε καμιά περίπτωση φτηνός, αντιθέτως κάνει μια αναδρομή στην ιστορία των ηρώων του από τη στιγμή που γνωρίστηκαν μέχρι τον χωρισμό τους, κάνοντας τον αναγνώστη να ξεχάσει τα happy ends. Ο συγγραφέας κοιτά στα μάτια τη σύνθλιψη ενός έρωτα, δεν κατεβάζει το βλέμμα και παρά τα επίπονα σημεία χαρίζει στον αναγνώστη μια ψυχογραφική Βίβλο παραδοχής αυτού που φαντάζει παράδοξο.
Πληροφορίες: Η ιστορία ενός γάμου (Historien om et ekteskap), συγγραφέας Γκαιρ Γκούλικσεν (Gulliksen Geir), μετάφραση: Σωτήρης Σουλιώτης, εκδόσεις: Ποταμός, χρονολογία έκδοσης: Ιούνιος 2019.
Αφήστε μια απάντηση